MADDE 1-
1) 3194 sayılı İmar Kanununun 37 nci ve 44 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanan bu Yönetmeliğin amacı, yerleşme yerlerinde araçların yol açtığı, trafik sorunlarının çözümü için otopark yapılmasını gerektiren bina ve tesislerin neler olduğunun ve otopark ihtiyacının miktar, ölçü ve diğer şartlarının tespit ve giderilme esaslarını aynı Kanunun 5 inci maddesinde tanımlanan ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümünü gösteren imar planlarına uygun olarak düzenlemektir.
MADDE 2-
1) Bu Yönetmelik, 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Kanun kapsamında kalan belediyelerde, son nüfus sayımına göre nüfusu 10000 ve daha fazla olan yerleşmelerde, nüfusu 10000’den az olmakla birlikte imar planı onaylanmış yerleşmelerde ve alanlarda ve imar planı bulunmamakla beraber bu Yönetmeliğin uygulanacağına dair belediye meclis veya il idare kurulu kararı alınan bütün yerleşmelerde uygulanır.
MADDE 3-
1) Bu Yönetmelikte geçen;
ı) Park Et-Devam Et Otoparkı: Ana toplu taşıma istasyonu, durak ya da aktarma noktalarına en
fazla 500 m mesafede düzenlenen genel otopark alanlarını,
MADDE 4-
1) Otoparkla ilgili genel esaslar aşağıda açıklanmıştır.
2) Mimari nedenlerle otopark için gerekli olan en az ölçülerdeki; park alanı, park etme düzeni, dönüş çapı, manevra alanı ve servis yolu alanlarının tamamen veya kısmen, parselinde veya bodrum katlarda karşılanamadığının idarece tespit edilmesi,
3) Üzerinde tescilli 1. , 2. ve 3. grup yapı bulunup ilgili mevzuat uyarınca otopark yapılamaması,
4) Arazinin jeolojik ve topoğrafik yapısı, yer altı su seviyesinin yüksekliği gibi nedenlerle bodrum kat yapılamadığının veya parselin yola nazaran tabi zeminin çok düşük olması nedeniyle parselinde veya bina bünyesinde otopark tesisinin mümkün olmadığının idarece tespit edilmesi,
5) Parselin, meskûn alanlarda yaya yollarından veya merdivenli yollardan ya da araç trafiğine kapatılmış yol veya yaya bölgelerinde kalan ve UKOME ya da yerel trafik/ulaşım komisyonu tarafından otopark giriş – çıkışına izin verilmeyen yollardan cephe alması ve başka yollardan araç giriş ve çıkışının mümkün olmaması,
6) Parselin, eğimi %20’den fazla olan imar yollarından cephe alması ve başka yollardan araç giriş ve çıkışının mümkün olmaması,
7) Parselin, arazi yapısı nedeniyle %20’den fazla meyilli rampa ile otopark girişini gerektirmesi,
8) Bu bent kapsamında kalan parsellerde, mekanik sistemlerle ya da imar adası içi uygulamalarla da karşılanamaması durumlarıdır.
9) İmar planında yükseltilmiş veya viyadük olarak yer alan yollardaki parsel cephelerinden,
10) Merdivenli sokaklarda araçların ulaşmadığı kesimlerdeki parsel cephelerinden ve eğimi % 20’den fazla olan sokaklardaki parsel cephelerinden,
11) Mer’i İmar Planlarında yaya yolu ayrılmış ve UKOME ya da yerel trafik/ulaşım komisyonu kararı ile yayalaştırılması uygun görülen yollardaki parsel cephelerinden,
12) Hemzemin demiryolu geçitlerini kesen yollardan cephe alan ve demiryoluna 40 metre kadar olan bölümdeki parsel cephelerinden,
13) Sinyalize kavşaklara erişen yollardan cephe alan parsellerin uzak köşesi, sinyalizasyona 20 metre olan bölümlerdeki parsel cephelerinden,
14) UKOME ya da yerel trafik/ulaşım komisyonunca karar alınanlar hariç, dönel kavşak ve katlı kavşak kolları boyunca yer alan parsel cephelerinden, otopark giriş çıkışı düzenlenemez.
15) Bütün otopark türlerinde otopark alanının %1’ i kadar ilave bir alan bisiklet ve motosiklet park yeri olarak ayrılır.
Bina ve Parsel Otoparklarının Düzenlenme Esasları
MADDE 5-
1) Bina ve parsel otoparklarının düzenlenme esasları aşağıdaki şekildedir:
2) Otoparkların düzenlenmesinde aşağıda bildirilen ölçülere uyulacaktır:
3) Otopark rampası ve sirkülasyon yolları üzerinde yapılacak otopark tefrişlerinde, otopark tefrişinden sonra kalan mesafenin, minimum rampa genişliğini sağlaması zorunludur.
4) Otopark giriş kapısı genişliği net 2.75 m’den az olamaz.
5) Otopark giriş kapısı yüksekliği net 2.00 m’den az olamaz.
6) Otopark iç yüksekliği kiriş altı dâhil olmak üzere hiçbir yerde net 2.10 m’den az olamaz.
7) Umumi otoparklarda rampa eğimi % 15’ten fazla olamaz. Umumi otoparklar haricinde, otopark ihtiyacını bünyesinde karşılayan binalarda otopark rampası eğimi %20’den fazla olamaz,
8) Otopark rampa genişliği 2.75 m’den az olamaz.
8) Umumi otoparklarda yapılacak 90 derecelik dönüş verilen yollarda, küçük araçlar için giriş ve dönüş yolu genişlikleri toplamı 7.00 m’den az olamaz. Umumi otoparklar haricinde bu ölçü 6.00 m’den az olamaz.
9) Otoparkların tefrişinde manevra alanı hariç, binek otoları için en az 5×2.50 m, kamyon ve otobüsler için en az 4 x 12 m ölçüsü esas alınır.
10) Birim otopark alanlarının uzun kenarı en az 5,00 metre, kısa kenarı ise engelliler için en az 3,50 metre diğerleri için en az 2,50 metre genişliğinde olmalıdır.
Bölge ve Genel Otoparkların Düzenlenme Esasları
MADDE 6-
1) Bölge otoparkları ve genel otoparklar, imar planlarında tespit edilen yerlerde plan esaslarına uygun olarak yer üstünde veya altında açık, kapalı veya çok katlı olarak gerektiğinde mekanik sistemler de kullanılarak yapılır.
2) Valilik veya belediyeler tarafından yaptırılan bölge ve genel otoparkların denetim, bakım, onarım ve işletilmesi valilik veya belediyelere aittir. Bu hizmetler için alınacak ücret valilik veya belediyelerce tespit edilir.
3) Otopark ihtiyacının parselinde karşılanamadığı veya talebin yüksek olduğu merkezi iş alanları ve benzeri bölgelerde genel amaçlı otoparkların yapımı, bakımı, onarım ve işletilmesi üçüncü şahıslara verilebilir. Bu hizmetler karşılığında alınacak ücret valilik veya belediyelerce tespit edilir.
4) Bölge otoparklarında mekanik otopark sistemleri kullanılması halinde, bu sistemler teknik, mekanik ihtiyaçları göz önünde bulundurularak ilgili idarelerin uygun görüşü doğrultusunda yapılır ve bu Yönetmelikte belirlenen ölçülere uyulmayabilir.
5) Ana arter yollarda cadde altı, imar mevzuatının izin verdiği meydan, yeşil saha ve parklar ile ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca uygun görülen bu kuruluşlara ait veya tahsisli taşınmazların bahçelerinde; tamamen tabii veya tesviye edilmiş zemin altında kalan kısımlarda, otopark giriş ve çıkışlarında can ve mal güvenliğinin sağlanması, giriş ve çıkışların bu alanların giriş ve çıkışlarından ayrı olması ve kullanımını etkilememesi koşullarıyla, mevcut ağaç dokusu dikkate alınarak; korunması gerekli ağaçlara hiçbir şekilde zarar vermemek, ağaçlandırma ve bitkilendirme için yeterli derinlikte toprak örtüsü bırakılmak ve standartları sağlamak kaydıyla bölge ve genel otopark yapılabilir. Yer altı otoparkları, her durumda trafik tedbirleri alınarak ve yerel trafik etütleri yaptırılmak kaydıyla; trafik yükü hesaplanarak planlanır ve projelendirilir. Bu tür otoparkların yapımı için kurumlar arası (idare ve ilgili kurum) mutabakat ve konuyla ilgili UKOME ya da trafik/ulaşım komisyonu kararı alınması gerekir.
6) Bölge ve genel otoparklarında her 50 park yerinden biri elektrikli araçlara uygun olarak düzenlenir.
Park Et Devam Et Otoparklarının Düzenlenme Esasları
MADDE 7 –
1) Araçların şehir merkezine yönlendirilmemesi amacıyla şehrin merkezi alanlar dışında çeperlerinde yer alan ana toplu taşıma istasyonu, durak ya da aktarma noktalarına en çok 500 metre mesafede tesis edilen ve detayları ulaşım ve/veya otopark ana planı ile belirlenen park et – devam et otopark alanları ayrılır.
2) Park et devam et otopark alanlarına sadece binek taşıtlar, motosiklet ve bisikletler park eder.
MADDE 8 –
1) Otopark aranması gereken kullanımlar ve miktarları aşağıda yer almaktadır;
Beş Yıllık İmar Programları
MADDE 9-
1) Onaylı imar planında tespit edilen bölge ve genel otoparklarının uygulama
döneminde belediyelerce gerçekleştirilecek 5 yıllık imar programlarına alınması gerekir.
Yapı Ruhsatı ve Kullanma İzinlerinin Verilmesi
MADDE 10-
1) Yapılacak yapılara bu Yönetmelikte belirtilen esaslara ve belediyelerce alınacak kararlara göre otopark yerleri ayrılmadıkça yapı ruhsatı, bu otoparklar inşa edilip hazır hale getirilmedikçe de yapı kullanma izni verilemez.
2) Otopark miktarının, engellilere ayrılanlar da dâhil, araçların park etme düzeni ve tefrişinin, varsa parsel sınırından itibaren otopark rampasının, trafik akışının ve tesis kapasitesinin yapının onaylı mimari projesinde sayısal değerleri ile birlikte gösterilmesi zorunludur.
3) Otopark Yönetmeliğine uygun olarak inşa edilen mevcut binalarda veya bağımsız bölümlerde yapılmak istenilen, sadece kullanım amacına yönelik olanlar da dahil ruhsata tabi tüm değişiklik ve ilaveler, otopark aranmasını gerektirecek nitelik ve büyüklükte ise, otopark tesisi aranır. Otopark Yönetmeliği kapsamında inşa edilen mevcut binaların iç bünyesinde yapılan, otopark sayısını değiştirmeyen tadilatlarda otopark tesisi ve bedeli istenmez. Bu husus ruhsat eki onaylı mimari projesine ilgili bağımsız bölümlerde belirtilerek işlenir.
4) Daha önce Otopark Yönetmeliği kapsamında olmayan yapılarda veya bağımsız bölümlerinde kullanım amacına yönelik olanlar da dahil ruhsata tabi tüm değişiklik ve ilavelerde, otopark tesisi aranır. Parselinde veya yapıda otopark tesisi mümkün olmadığı takdirde Yönetmeliğe uygun olarak otopark bedeli istenir. Bu husus ruhsat eki onaylı mimari projesine, ilgili bağımsız bölümlerde belirtilerek işlenir. Ancak, daha önce bu Yönetmelik kapsamında bulunmayan mevcut binalarda kullanım amacına yönelik değişiklik aynı miktarda otopark ihtiyacını gerektiriyor ise otopark yeri aranmaz.
Otoparkların Amacı Dışında Kullanılamayacağı
MADDE 11-
1) Yapı kullanma izni alındıktan sonra otopark yerleri plan ve yönetmelik hükümlerine aykırı olarak başka amaçlara tahsis edilemez.
2) Belediyeler, bina otoparklarının kullanımını engelleyici her türlü ihlalleri önlemekle yetkili ve görevlidirler. Aksi uygulamalarda İmar Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.
Bina Otoparkı Yapılamayan Parseller
MADDE 12-
1) Bina içinde veya parselinde otopark yapılması mümkün olmadığı gerekçesi ile kendi parseli haricinde otopark yeri gösterilen yapıların durumu, belediyeye yapılacak ruhsat müracaat tarihinden başlayarak 30 gün içinde ilgilisine uygun görülüp görülmediği ve gerekçeleri ile
birlikte bildirilir.
Otopark Hesabından Yapılacak Harcamalar
MADDE 13-
1) Otopark hesabında toplanan meblağ, belediyelerin kendi kaynaklarından ayıracağı tahsisatla birlikte, tasdikli plan ve beş yıllık imar programına göre hazırlanan kamulaştırma projesi karşılığında otopark tesisi için gerekli arsa alımları ile bölge ve genel otoparkların inşasında kullanılır.
2) Otopark hesabında toplanan meblağ otopark tesisi dışında başka bir amaçla kullanılamaz.
3) Otopark hesabında toplanan meblağ, belediyelerce hazırlanacak sarf belgesi, verile emri ve hakkediş raporuna göre belediyesinin yazılı talimatı üzerine ilgili bankaca hak sahibine ödenir.
4) Otopark hesabında toplanan meblağın, amacında kullanılıp kullanılmadığı hususu İçişleri Bakanlığı’nca denetlenir.
Uygulanacak Hükümler
MADDE 14-
1) Ruhsat süresi içinde tamamlanması mümkün olamayacağı için 5 yıl içinde ruhsat yenilemek üzere ilgili idareye başvurularak ruhsat yenilemesi yapılan yapılar hakkında, ruhsat alma tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri uygulanır.
2) İnşasına 2 yıl içinde başlanmayan veya süresi içinde ruhsat yenilemesi yapılmayan yapılar ruhsatsız yapı olarak değerlendirilir. Bu yapılar hakkında yeniden ruhsat alındığı tarihte yürürlükte bulunan plan ve mevzuat hükümleri uygulanır.
3) Bu Yönetmelik ile kapsama alınmış yerleşmelerde de yukarıdaki hükümler uygulanır.
MADDE 15-
1) Daha önce yürürlükte olan mevzuata göre Bakanlıkça otopark yönetmeliği kapsamına alınan yerleşmelerde, bu Yönetmeliğe göre uygulama yapılır.
Yürürlükten Kaldırılan Mevzuat
MADDE 16-
1) 01/07/1993 tarih ve 21624 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Otopark Yönetmeliği ile Otopark Yönetmeliği Hakkında Genel Tebliğ, bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesini müteakip yürürlükten kalkar.
Sorumlu İdare
MADDE 17-
1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında yetki alanlarına göre belediyeler ve valilikler sorumludur.
2) Bu Yönetmelik ile belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediye meclisine, belediye encümenine ve belediye başkanlığına verilen yetkiler, belediye mücavir alan sınırları dışında valilik görev alanında kalan alanlarda, il genel meclisi, il encümeni ve il özel idareleri tarafından kullanılır.
MADDE 18-
1) Bu Yönetmelik 1/1/2018 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 19-
1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı yürütür.